Polskie ślady w Bredzie

 

Breda jest najbardziej polskim miastem w Holandii – przez pamięć Polaków, żołnierzy Pierwszej Polskiej Dywizji Pancernej dowodzonej przez generała Stanisława Maczka, którzy wyzwolili to miasto 29 października 1944 i w nim zimowali w roku 1944-45, nawiązujac więzi przyjaźni i miłości z mieszkańcami. Około 300 żołnierzy pozostało w okolicy Bredy po wojnie.

Breda to miasto, w którym przez szereg miesiecy od zakończenia wojny nie znikały z okien domów i wystaw sklepowych napisy po polsku „Dziękujemy Wam Polacy” oraz gdzie na każdym kroku można spotkać ślady pamięci o polskich wyzwolicielach .

W sali recepcyjnej ratusza znajduje sie „Honorowa tablica na cześć Pierwszej Polskiej Dywizji Pancernej”, honorowego obywatela tego miasta. Specjalną uchwała rady miejskiej nadano honorowe obywatelstwo wszystkim żołnierzom dywizji. Rada uwzgledniła to, że ta polska dywizja przez swój wojskowy talent i brawure zasłużyła na niespłacalną wdzieczność ludności miasta Bredy.

W dziesięciolecie bitwy o Brede odsłonieto pomnik w parku miejskim Wilhelminapark” przy ulicy generała Maczka. Jest to miejsce, gdzie oddziały polskie stoczyły ciężki bój z ukrytymi w Wilhelminapark Niemcami. Pomnik ten składa sie z marmurowej kolumny na szczycie której znajduje się kula ziemska a na niej dwa orły.

Orzeł polski zwycięża w walce orla niemieckiego. Na cokole są wyryte słowa w jezyku holenderskim: „W podzięce naszym polskim wyzwolicielom – 29 października 1944 r.” oraz polski orzeł. Po drugiej stronie alei, na podmurowaniu z odpowiednio wyjaśniająca tabliczka, stoi niemiecki czołg typu Panter zdobyty w walkach i ofiarowany przez dywizję miastu.

W 1954 roku zbudowano Kapliczkę Matki Boskiej Czestochowskiej jako kolejne podziękowanie za wyzwolenie Bredy w 1944 r.”

W centrum miasta w kościele sw. Józefa (zbudowanym w 1430 r.) można było obejrzeć witraż przedstawiajacy wyzwolenie Bredy. Polscy żołnierze wjeżdżają do miasta na białych koniach. Jeden z żołnierzy trzyma sztandar z wizerunkiem Matki Boskiej Czestochowskiej. Ponad nim znajduje się polski orzeł w koronie.

Po prawej stronie powiewa flaga holenderska, amerykanska i angielska. Pod obrazem widnieje napis: „W niedziele, 29 pazdziernika 1944, w Swieto Chrystusa Króla, zostały nasze modlitwy do Maryi wysłuchane i nasze miast zostało wyzwolone przez aliantów”.

W Bredzie znajduje się również muzeum poświecone Generałowi i jego zołnierzom. W okolicach Bredy znajdują się trzy Polskie Cmentarze Honorowe na których pochowani są żołnierze Generała Stanisława Maczka którzy walczyli „Za Wasza i Nasza Wolność”. Polegli w walkach o miasto i okolice. Na największym z tych cmentarzy przy Ettensebaan, zgodnie z ostatnim życzeniem, został pochowany wśród swoich zołnierzy, zmarły w wieku 102 lat w Szkocji, 11 grudnia 1994 roku, sam Generał broni dowódca 1 Dywizji Pancernej, Stanisław Maczek.

Drugi Polski Wojskowy Cmentarz Honorowy znajduje się w dzielnicy Bredy Ginneken przy ulicy Vogelenzaglaan 13, a trzeci w Oosterhout przy Veerseweg 54.

Zachęcamy zapoznać się również z historią polskiego żołnierza, którego często gościliśmy w naszej szkole w Bredzie Romana Figla (dziadka dla naszych uczniów) w artykule Więcej szczęścia niż rozumu.