Poolse sporen in Breda

Breda is de meest Poolse stad van Nederland – ter nagedachtenis van de Polen, soldaten van de Eerste Poolse Pantserdivisie onder bevel van generaal Stanisław Maczek, die deze stad op 29 oktober 1944 bevrijdden en daar in 1944-45 overwinterden en vriendschap en liefde vestigden met de inwoners en door een groot aantal soldaten die zich hier na de oorlog vestigden.

Het is een stad waar gedurende enkele maanden na het einde van de oorlog de inscripties in het Pools, “Dank u Polen”, niet zijn verdwenen uit de ramen van huizen en etalages, en waar bij elke stap sporen van herinnering te vinden zijn .

In de ontvangsthal van het gemeentehuis hangt een “Ere plaquette ter ere van de Eerste Poolse Pantserdivisie”, een ereburger van deze stad. Een speciale resolutie van de gemeenteraad verleende het ereburgerschap aan alle soldaten van de divisie. De Raad hield er rekening mee dat deze Poolse divisie, dankzij haar militair talent en bravoure, de onbetaalde dankbaarheid van de bevolking van de stad Breda verdiende.

Op de tiende verjaardag van de Slag om Brede is in het stadspark Wilhelminapark aan de Generaal Maczekstraat een monument onthuld. Het is een plek waar Poolse troepen een zware rover bevochten met Duitsers die verborgen waren in het Wilhelminapark. Dit monument bestaat uit een marmeren zuil met daarop een wereldbol met daarop twee adelaars.

De Poolse adelaar wint de strijd tegen de Duitse adelaar. Op de sokkel staan ​​de woorden in het Nederlands: “Met dank aan onze Poolse bevrijders – 29 oktober 1944” en de Poolse adelaar. Aan de andere kant van de steeg, op een fundament met een passend verklarend bord, staat een Duitse Panther-tank die tijdens gevechten is buitgemaakt en door divisies aan de stad is geschonken. De kapel van Onze Lieve Vrouw van Czestochowa als een ander bedankje “werd gebouwd in het Mariajaar 1954 uit dankbaarheid voor de bevrijding in 1944” (…)

In het stadscentrum, in de kerk van St. Joseph (bouwjaar 1430), zie je het glas in lood dat de bevrijding van Breda uitbeeldt. Poolse soldaten trekken de stad binnen op witte paarden. Een van de soldaten houdt een spandoek vast met de afbeelding van Onze-Lieve-Vrouw van Czestochowa. Daarboven staat een Poolse gekroonde adelaar.

De Nederlandse, Amerikaanse en Engelse vlaggen wapperen naar rechts. Onder de foto staat een inscriptie: “Op zondag 29 oktober 1944, op het feest van Christus Koning, werden onze gebeden tot Maria verhoord en werden onze steden bevrijd door de geallieerden.”

Ook is er in Breda een museum gewijd aan de generaal en zijn soldaten. In de omgeving van Breda liggen drie Poolse Erebegraafplaatsen waar soldaten van generaal Stanisław Maczek begraven liggen, die vochten “For Your and Our Freedom”. Ze vielen in de strijd om de stad en haar omgeving. Op de grootste van deze begraafplaatsen aan de Ettensebaan werd hij, volgens zijn laatste wens, begraven onder zijn soldaten, die op 11 december 1994 op 102-jarige leeftijd in Schotland stierven, zelf General of Arms, commandant van de 1st Armored Division, Stanisław Maczek. De tweede Poolse Militaire Erebegraafplaats ligt in de wijk Breda Ginneken aan de Vogelenzaglaan 13 en de derde in Oosterhout aan de Veerseweg 54.